Isu Rasuah: Sistem pusingan kerja langkah terbaik tangani gejala rasuah

Oleh Faridzwan Abdul Ghafar

GEJALA kakitangan penguatkuasa undang-undang menerima suapan menuntut kerajaan mengambil pendekatan berkesan bagi menangani jenayah rasuah dalam sektor awam.

Antara pendekatan itu ialah menilai semula dan memantapkan sistem pusingan kerja di kalangan kakitangan yang terdedah kepada rasuah (hot job rotation) supaya gejala itu dapat dibendung sekali gus mengembalikan kepercayaan rakyat kepada sektor berkenaan.

Sistem pusingan kerja ialah kaedah pembangunan pengurusan yang dipraktikkan dalam sebuah organisasi dengan individu dipindahkan melalui jadual tugasan kerja supaya menjadi lebih cekap.

Kajian perunding strategik antarabangsa bagi pencegahan rasuah, mendakwa sistem pusingan kerja juga kaedah terbaik menangani rasuah terutama apabila ia membabitkan agensi penguatkuasaan undang-undang.

Ahli akademik dari Vietnam, Do Ngoc Huynh yang melakukan kajian di Jepun mendedahkan, sistem pusingan kerja di agensi pentadbiran cukai Negara Matahari Terbit itu dilakukan dua kali setahun berjaya mengurangkan rasuah serta meningkatkan jumlah pendapatan cukai.

Secara umum, penempatan kakitangan penguatkuasa yang terlalu lama di sesuatu tempat kerja berisiko boleh menyebabkan berlaku jenayah rasuah ketika kerja penguatkuasaan.

Penempatan kakitangan penguatkuasa yang terlalu lama juga membolehkan kakitangan mengetahui kelemahan undang-undang penguatkuasaan dan berpeluang mengambil kesempatan daripada keadaan itu.

Selain itu, kakitangan agensi penguatkuasaan berpeluang membina hubungan peribadi secara rapat dengan ejen atau pelanggan di tempat kerja terbabit sekali gus sindiket rasuah terbentuk akibat perhubungan rapat itu.

Laporan makmal Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA) Rasuah mendapati, masyarakat negara ini mempunyai tanggapan ba-hawa agensi penguatkuasaan undang-undang di Malaysia terbabit dalam jenayah rasuah pada kadar yang lebih tinggi berbanding agensi awam lain.

Pada tempoh Januari 2005 hingga 2009, sebanyak 13,559 kes aduan jenayah rasuah membabitkan agensi penguatkuasaan undang-undang diterima oleh Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM).

Daripada jumlah itu, 8,500 maklumat membabitkan Polis Diraja Malaysia (PDRM), Jabatan Imigresen Malaysia, Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) dan Jabatan Kastam Diraja Malaysia.

Pengarah Pemantauan dan Penyelarasan NKRA Rasuah, Datuk Hisham Nordin, berkata sistem pusingan kerja tidak cekap di tempat kerja berisiko rasuah menjadi satu faktor utama rasuah ketika kerja penguatkuasaan dilaksanakan.

“Ketua agensi penguatkuasaan harus berperanan proaktif melaksanakan sistem pusingan kerja yang berisiko rasuah dengan menekankan matlamat pencegahan jenayah rasuah dalam agensinya,” katanya.

Pada masa sekarang, agensi penguatkuasaan di Malaysia memiliki sistem pusingan kerja kakitangan yang dirangka berdasarkan keperluan bidang kuasa dan kepentingan agensi masing-masing.

Sistem pusingan kerja diamalkan agensi penguatkuasaan dapat dibahagikan kepada dua bentuk iaitu sistem pusingan kecil membabitkan pertukaran kakitangan penguatkuasa daripada satu bahagian ke bahagian lain dalam agensi sama. Sistem pusingan besar pula ialah pertukaran kakitangan penguatkuasa dari satu bahagian di negeri ke bahagian negeri lain.

Timbalan Ketua Pesuruhjaya Bahagian Pencegahan SPRM, Datuk Sutinah Sutan, berkata apabila seorang penguatkuasa itu didapati terbabit rasuah, dia perlu ditukarkan ke tempat kerja yang mempunyai potensi kurangnya berlaku rasuah.

“Amalan sistem pusingan kerja oleh agensi penguatkuasaan sukar diseragamkan kerana budaya dan ruang kerja untuk penguatkuasaan yang sudah diperuntukkan kepada setiap agensi adalah berlainan,” katanya.

Berdasarkan sistem pusingan kerja diamalkan agensi penguatkuasaan sekarang, beberapa isu dan jurang yang perlu diatasi bagi mencegah jenayah rasuah sudah dikenal pasti pentadbiran Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Razak.

Antaranya, setiap agensi menetapkan tempoh minimum dan maksimum penempatan penguatkuasa kerana misi, objektif serta aktiviti penguatkuasaan berbeza.

Isu mengenai takrifan ‘bidang pekerjaan berisiko rasuah’ di tempat kerja juga tidak dinyatakan dalam definisi ‘Kepentingan Jabatan’ atau ‘Jawatan Sensitif’. Ia juga tidak dikenal pasti secara khusus oleh agensi yang terbabit dalam penguatkuasaan.

Hanya PDRM mempunyai syarat khas menetapkan ciri kehidupan dan keperibadian pegawai untuk menjalankan tugas berisiko berlakunya rasuah. Agensi penguatkuasaan lain bagaimanapun tidak mempunyai ketetapan mengenai syarat khas itu.

Selain itu, pertukaran pegawai yang dilakukan setiap Pengarah Negeri atau Ibu Pejabat tidak dikawal oleh sebuah unit khas menyebabkan tiada kepastian sama ada arahan pertukaran oleh agensi penguatkuasaan terbabit sudah dipatuhi atau tidak.

Sistem pusingan kerja yang mantap dan berkesan amat perlu untuk memastikan gejala rasuah dibendung. Ia diakui kaedah berkesan meningkatkan integriti agensi penguatkuasaan.

Sistem itu harus dimantapkan dan diperluas ke bahagian perkhidmatan awam lain seperti badan kehakiman dan bahagian perolehan supaya gejala suapan serta penyelewengan dapat dicegah.

Sumber : http : //www.bharian.com.my/